Gromadzone w OFE środki nie przepadają po śmierci ubezpieczonego, ale wchodzą w skład masy spadkowej lub są dziedziczone przez osoby przez niego wskazane. Sprawdź, kto może dziedziczyć składki OFE i na jakich warunkach można je odzyskać po śmierci osoby ubezpieczonej.
Każdy z nas może znaleźć się w sytuacji, w której przyda się wiedza związana z dziedziczeniem wpłaconych składek do OFE (Otwartego Funduszu Emerytalnego). Zdecydowanie warto ją zdobyć, by wiedzieć, jak zgromadzone tam pieniądze odzyskać po zmarłym członku OFE czy też jak mądrze przekazać zgromadzone przez nas środki naszym bliskim. Dlatego zebraliśmy w jednym miejscu najważniejsze informacje.
Które składki podlegają dziedziczeniu?
Według obowiązujących w Polsce przepisów, 19,52% naszego wynagrodzenia brutto stanowią składki emerytalne. Dla osób oszczędzających w OFE ich podział wygląda następująco:
- 63% składki jest zapisywane na indywidualnym koncie podstawowym I filaru w ZUS
- 22% składki zapisywane jest na indywidualnym subkoncie II filaru w ZUS
- pozostałe 15% składki, czyli 2,92% wynagrodzenia brutto jest przekazywane z ZUS na nasze konto w OFE.
Pieniądze zgromadzone na I filarze w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) nie podlegają dziedziczeniu i po naszej śmierci przepadają na rzecz ZUS. Natomiast oszczędności zgromadzone na subkoncie II filaru w ZUS oraz środki zaoszczędzone w OFE podlegają dziedziczeniu na tych samych prawach.
Podstawowa zasada dziedziczenia w OFE
Zarówno osoby wskazane, jak i prawni spadkobiercy członka OFE, otrzymają pieniądze z funduszu emerytalnego tylko wówczas, gdy ich zmarły właściciel nie nabierze praw emerytalnych – czyli dopóki posiada środki w OFE.
Kto może dziedziczyć środki zgromadzone w OFE?
Zgodnie z obowiązującą ustawą o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych z dnia 28 sierpnia 1997 r., pieniądze zebrane przez członka OFE podlegają dziedziczeniu lub wypłacie osobie wskazanej w przypadku jego śmierci:
- zgodnie z art. 131 tej ustawy, jeśli zmarły pozostawał w związku małżeńskim i była ustanowiona współwłasność majątkową, to żyjący współmałżonek dostanie 50% posiadanej kwoty.
- zgodnie z art. 132 OFE przekazuje pozostałe 50% kwoty na rzecz osoby lub osób wskazanych (tzw. uposażonych) przez zmarłego. Każda osoba przystępująca do OFE lub będąca już jego członkiem może wskazać osoby, które po jego śmierci mają otrzymać jego środki.
- w przypadku braku współmałżonka lub braku wskazania osoby czy osób jako uposażonych, zgromadzone środki wchodzą w tzw. masę spadkową i są wypłacane spadkobiercom na podstawie prawomocnego postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku.
Czy były współmałżonek dziedziczy składki OFE?
Byłemu małżonkowi, w przypadku śmierci ubezpieczonego w OFE, który uzyskał sądowy wyrok rozwodowy, orzeczoną separację sądową czy notarialną rozdzielność majątkową, przysługuje część środków zgromadzonych w okresie obowiązywania wspólności majątkowej. Musi jedynie przedstawić dokumenty potwierdzające, do jakiej części majątku ma prawa.
Wypłata dla współmałżonka
W przypadku dziedziczenia przez współmałżonka wypłata transferowa połowy środków nastąpi najwcześniej po upływie jednego miesiąca od złożenia i poprawnej weryfikacji dokumentów na jego konto w dowolnym OFE. Jeśli nie jest członkiem żadnego funduszu emerytalnego, ma prawo w ciągu dwóch miesięcy od dnia złożenia dyspozycji podpisać umowę z którymś OFE i wskazać go do wypłaty. Jeśli tego nie zrobi, wówczas OFE zmarłego członka założy takie konto współmałżonkowi u siebie, a zgromadzone środki przeleje podczas najbliższego tzw. miesiąca transferowego: w lutym, maju, sierpniu lub listopadzie.
Wypłata dla osoby uprawnionej
Wypłata na rzecz osoby lub osób wskazanych przez zmarłego członka w jego oświadczeniu, następuje w formie jednorazowej lub w ratach wypłacanych przez okres do dwóch lat, zgodnie z pisemną dyspozycją ubezpieczonego. Wypłaty te są realizowane w terminie trzech miesięcy od daty złożenia wniosku i wszystkich niezbędnych dokumentów.
Jednorazowa wypłata dla współmałżonka
Na podstawie art. 129a ustawy, małżonkowi, który musiał założyć konto w OFE, przysługuje jednorazowa wypłata w gotówce. Wypłata nastąpi w ciągu 14 dni od złożenia wniosku, w przypadku zaistnienia jednej z trzech sytuacji:
- przedstawienia dokumentu z decyzją potwierdzającą nabycie praw emerytalnych
- nienabycia prawa do emerytury pomimo ukończenia 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat dla mężczyzn
- wniosek złożyła osoba urodzona przed 1 styczniem 1969 r., a środki zgromadzone nie są wyższe od kwoty 50% przeciętnego wynagrodzenia, natomiast otwarcie rachunku w OFE nastąpiło przed 1.01.2002 r. lub 150% przeciętnego wynagrodzenia, gdy otwarcie konta nastąpiło po tej dacie.
Wymagane dokumenty
Do odzyskania pieniędzy po śmierci osoby ubezpieczonej, czyli członka OFE, należy przedstawić następujące dokumenty: odpis aktu zgonu, odpisu aktu małżeństwa, wniosek o wypłatę i swój dowód osobisty. W przypadku spadkobierców dodatkowo prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku. Po weryfikacji dokumentów i sprawdzeniu decyzji zmarłego na wypadek śmierci następuje wypłata wg schematu zawartego w ustawie i opisanego powyżej.
